Nadat diepgaand leren (deep learning) was ontwikkeld, werd deze technologie op grote schaal toegepast binnen Google. Alle advertenties werden goedgekeurd, video’s die niet voldeden aan de richtlijnen voor de gemeenschap werden beoordeeld, en het beheer van datacenters werd uitgevoerd met behulp van kunstmatige intelligentie (AI). Tegen 2006 groeide de ambitie verder: er werd gestart met de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s. In 2013 werd DeepMind overgenomen, een bedrijf dat in staat was om elk videospel ter wereld te winnen. Opmerkelijk genoeg is in de afgelopen 25 jaar elke taak die aan een computer werd toegewezen, uitgemond in prestaties op wereldkampioenschapsniveau. AI overtrof de menselijke intelligentie in elke afzonderlijke taak.

Het jaar 2016 wordt vaak gezien als het moment waarop AI daadwerkelijk doorbrak. In dat jaar vonden enkele opvallende ontwikkelingen plaats. Een daarvan was AlphaGo, een AI die wereldkampioen werd in het spel Go, het meest complexe strategiespel dat de mensheid kent. AlphaGo won niet alleen, maar deed dit op een manier die sterk leek op menselijk denken, met strategische en intuïtieve beslissingen die volledig onverwacht waren. In datzelfde jaar werd AlphaFold geïntroduceerd. Voor experts in de medische wereld is de complexiteit van eiwitvouwing een bekend gegeven. Het vouwen van eiwitten was een bijzonder ingewikkeld probleem dat doorgaans een volledig promotietraject van een team van wetenschappers vereiste. Met AlphaFold werden echter 220 miljoen eiwitten binnen een week gevouwen, door de machine te leren hoe eiwitvouwing werkt.

Rond die tijd werd ook een nieuwe benadering van AI-ontwikkeling voorgesteld. In plaats van systemen te straffen voor fouten – bijvoorbeeld wanneer een acht werd gezien als een zes – werd voorgesteld om het systeem te corrigeren en te vragen wat het zou aanpassen om de juiste uitkomst te bereiken. Dit concept, bekend als reinforcement learning (versterkend leren), vormde de basis voor veel latere doorbraken. OpenAI gebruikte deze methode om ChatGPT te ontwikkelen, en veel van de vooruitgang sinds 2016 is gebaseerd op dit principe van positieve bekrachtiging.

Bij elke taak die ooit aan AI werd toegewezen, bereikte het systeem wereldkampioenschapsniveau. Er bestaan natuurlijk verschillende vormen van intelligentie, maar op het gebied van taalkundige en kennisgebaseerde intelligentie – de basis van taalmodellen – kan worden gesteld dat de meest intelligente entiteit op aarde geen mens meer is, maar een taalmodel. Tegen het einde van vorig jaar werd bij ChatGPT een IQ van 155 gemeten, vergelijkbaar met dat van uitzonderlijk intelligente individuen. Ter vergelijking: Einstein had een IQ van 163. Dit betekent dat een taalmodel, indien onderworpen aan een IQ-test, zou worden gerangschikt onder de meest intelligente entiteiten in de geschiedenis. Toch zijn er nog steeds mensen met een IQ van 230 of hoger.

Daarnaast werden deze modellen getest met examens zoals de bar-exam (advocatentoets), financiële examens, SAT-tests en andere menselijke toetsen. Ze behaalden uitzonderlijke resultaten bij elk examen, zelfs bij tests die niet specifiek voor machines waren ontworpen. Deze tests meten het resultaat, maar houden geen rekening met factoren zoals snelheid, het aantal talen waarin het examen kan worden afgelegd, of de breedte van informatie waarmee de test kan worden uitgebreid. Desondanks presteren deze systemen consistent beter dan mensen. Op het gebied van taalkundige en kennisgebaseerde intelligentie hebben ze de menselijke capaciteit ruimschoots overtroffen.